Izveštaji o proterivanjima i nasilju nad decom na granicama Zapadnog Balkana: juli – septembar 2019

Više od trećine dece izbeglica i migranata koju je u period između jula i septembra ove godine identifikovao terenski tim organizacija Save the Children i Praxis u Beogradu svedočilo je da je doživelo proterivanje sa neke od granica tokom putovanja balkanskom rutom. Skoro polovina njih takođe je izvestilo da su, tokom tog procesa, bila izložena nasilju ili su mu svedočila.

Broj svedočenja o nasilnim proterivanjima povećan je u odnosu na prvi deo godine, kada je oko trećina dece koja su proterana sa granica svedočila o nasilju. Terenski timovi sreli su 1,127 dece izbeglica imigranata u Beogradu, među kojima su kako deca koja putuju sa porodicama tako i deca koja putuju bez pratnje[1]. Od njih, 396 dece (35%) izvestilo je da je bilo proterano sa granica. Kako često jedna osoba svedoči o više proterivanja, ukupan broj slučajeva proterivanja je veći i iznosi 435.

Deca bez pratnje i razdvojena deca činila su dve trećine (65%) dece koju su sreli terenski timovi u navedenom periodu. Svedočenja o čak 90% slučajeva proterivanja potekla su od dece bez pratnje, koji su u skoro svi bili dečaci (95%).

Kada su u pitanju nasilna proterivanja, čak96% slučajeva[2] prijavila su deca bez pratnje. Deca koja putuju sa porodicama bila su izložena manjem broju proterivanja, a 19% tih slučajeva uključivalo je nasilje.

Prema svedočenjima, devojčice su bile izložene proterivanju u 37% prijavljenih slučajeva.

Svedočenja prikupljena od dece

Porodica iz Iraka sa petoro dece ispričala je kako su ih graničari iz Hrvatske, uz udarce, oduzimanje novca i telefona prisilili da se vrate u Bosnu i Hercegovinu.

Trojica maloletnika iz Avganistana svedočili su o tome da su ih, na granici između Grčke i Severne Makedonije, presreli graničari koji govore nemački. Službenici su navodno vratili dečake u Grčku, tukući ih pendrecima i lomeći njihove telefone.

Maloletnik iz Avganistana koji putuje sa odraslim rođakom ispričao je kako su ih u Bugarskoj graničari vratili u Grčku, puštajući na njih pse koji su povredili odraslog muškarca. Isti dečak svedočio je da su pet puta nasilno vraćeni sa granice Severne Makedonije u Grčku. kao i da su, uz udarce pendrecima i pesnicama, vraćeni iz Mađarske u Srbiju.

Porodica iz Iraka sa troje dece (2, 6 i 7 godina) svedočila je da je tri puta vraćena iz Srbije u Severnu Makedoniju, iako su graničarima stavili do znanja da je šestogodišnja devojčica ozbiljno bolesna i da pati od zapaljenja mozga.

Pet maloletnika iz Avganistana ispričali su da su graničari u Mađarskoj uhvatili najmlađeg među njima, dečaka starog četrnaest godina, kojeg su bacilli na zemlju i jako udarali i šutirali pre nego što su ga prisilili da se, preko zaštitne žičane ograde, vrati u Srbiju.

Dva maloletnika iz Avganistana svedočili su da su stigli do Austrije, gde su bili uhvaćeni i bez prilike da zatraže azil vraćeni u Mađarsku, odakle ih je policija vratila u Srbiju koristeći nasilje.

Većina dece koja su prijavila proterivanje dolazi iz Avganistana (85%), dok manji deo njih potiče iz Iraka (5%), Pakistana (4%) i ostalih zemalja. Ovo nije iznenađenje s obzirom na činjenicu da upravo deca iz Avganistana čine najveći deo populacije maloletnika koji prolaze kroz Srbiju, i da su u trećem kvartalu godine činili 57% novih dolazaka dece.

Iako proterivanja sa granica najviše prijavljuju stariji tinejdžeri, 15% svih proterivanja i 8% nasilnih proterivanja prijavila su deca uzrasta do 13 godina.

Većina proterivanja dece (99 slučajeva) desilo se na hrvatskoj granici, a prema brojnosti slede slučajevi proterivanja sa granica Severne Makedonije (88), Bugarske (55), Srbije (47), Grčke (41), Mađarske (36) i Rumunije (36).

Organizacije Save the Children i Praxis od 2016. godine podržavaju izbeglice i migrante u Srbiji, obezbeđujući informacije, pomoć pri registraciji, upućujući na druge usluge podrške, prikupljajući uz to podatke o dolascima i prateći trendove u mešovitim migracijama na zapadnobalkanskoj ruti. Na osnovu podataka koje prikupljaju terenski timovi ove organizacije izdaju redovne publikacije, istraživanja i izveštaje namenjene medijima ili u svrhu zagovaranja, tražeći bolju zaštitu i bolju podršku za decu migrante i izbeglice koji nastavljaju da putuju zapadnobalkanskom rutom.